Dla Bernardka I Zuzanki

1.      Jaki był stosunek Rosji do Żydów?

2.      Dlaczego Żydzi migrowali w XIX w.?

3.      Jaki był stosunek Prus do Żydów?

a.      W pierwszej połowie XIX w Zrównanie praw Żydów i dostali prawa wyborcze, naturalizacja żydowska przede wszystkim bogatszych

4.      Kim był Sabataja Cwi i co zapoczątkował?

a.      17 w – herezja judaistyczna, mesjasz, przebywał w turcji i przeszedł na islam. Sabataizm – poleganie na kabale i odrzucanie talmudu.

5.      Jaki był stosunek Austrii do Żydów?

a.      Nie mogli być aptekarzami – mogli zabić chrześcijan, cofnięto im prawa po Wiośnie Ludów, które odzyskali w Austrowęgrzech 1867

6.      Dlaczego Żydzi zaczęli migrować do Palestyny?

a.      Syjonizm, prześladowania

7.      Co to jest chasydyzm? I czym się symbolizował? (Baal szem tow)

a.      Cadycy, radość z modlitwy, radość, tańczenie na ulicy

8.      Co to jest frankizm? I czym się symbolizował? (Jakub Frank)

a.      Wcieliła się w niego dusza Sabataja Cwiego, więc uważano go za mesjasza, zaczął głosić swoje nauki, studiował kabałę, prześladowany przez judaizm tradycyjny rzucał na nie klątwę cherem

9.      Co to jest mesjanizm żydowski?

a.       wiara w nadejście Mesjasza jako namaszczonego króla Izraela z rodu Dawida, który zbawi świat w ostatnim etapie ziemskiej historii. Po nadejściu Mesjasza zostaną odbudowane królestwo żydowskie i świątynia jerozolimska, a także nastanie pokój dla Żydów i świata. W okresach wielkich kryzysów Żydzi wyczekiwali Mesjasza – wybawiciela.

10.   Co to jest mistycyzm żydowski?

a.       w judaizmie przekonanie o możliwości duchowego kontaktu z bóstwem, siłami nadprzyrodzonymi, stawiające wyżej poznanie intuicyjne od rozumowego (racjonalnego). Mistycy uważali, że dzięki silnemu uczuciu, wyostrzonej intuicji i żarliwej wierze możliwe jest całkowite i nierozerwalne połączenie z Bogiem

11.   Kim byli kabaliści i tym samym kabała?

Kabaliści kręgu aszkenazyjskiego rozważali możliwość obliczenia na podstawie wskazówek ukrytych w Biblii daty końca świata, a co za tym idzie – przybycia Mesjasza. Zgodnie z biblijną tradycją Torze przypisywali boski charakter. Uważali, że zgłębienie tajemnicy kombinacji słów i liter pozwoli posiąść moc tworzenia, jaką ma samo imię Boga. Wiązało się z tym marzenie o stworzeniu sztucznego człowieka – golema (z hebr. ‘bryła’, ‘bezkształtna masa’) – który dzięki swojej wielkości i sile ochroni Żydów przed prześladowaniami

12.   Dlaczego i gdzie powstało YIVO?

a.      Żydowski instytut naukowy - Powstało w Berlinie ale miało siedzibę w Wilnie a po wojnie w Nowym Jorku, propagowano kulturę i język jidysz.

13.   Kim byli Cadycy?

a.      Inaczej rabini chasydów, mogli mieć bezpośrednie kontakty z Bogiem i uważano ich za świętych

14.   Czy frankizm był zagrożeniem dla judaizmu tradycyjnemu?

a.      Początkowo tak ale w ostateczności nie bo przeszli na chrześcijaństwo.

15.   Jak judaizm tradycyjny starał się bronić przed chasydami?

a.      Rzucanie herem i studiowanie tory

16.   Kim byli mitnagdim?

a.      Ruch który wywodził się judaizmu tradycyjnego przeciwko chasydom i jego przestrzenianiu się przede wszystkim na terenach Litwy.

17.   Kim byli maskile? (oświeceni – haskale)

Zwolennicy haskali głosili postulat emancypacji Żydów z cywilizacyjnego i kulturowego getta, w jakim żyli od stuleci. Głosili konieczność świeckiego i nowoczesnego nauczania, w którym ważną rolę miała odgrywać nauka obyczajów kraju zamieszkania oraz jego języka. Wzywali do modernizacji własnej kultury, co miało polegać m.in. na rezygnacji z tradycyjnego stroju na rzecz nowoczesnego, zgodnego z aktualnymi trendami w modzie, oraz porzuceniu niektórych obyczajów i języka żydowskiego. W domu Żyd a na zewnątrz nie.

18.   Kim byli Litwacy i jaki los ich spotkał?

a.       potoczne określenie Żydów przybywających do Królestwa Polskiego z rosyjskiej strefy osiedlenia, głównie z zachodnich guberni – obecnych terenów Litwy i północnej Białorusi.

19.   Co umożliwiła Żydom Wiosna Ludów?

a.      Ukształtowały się pierwsze żydowskie ruchy polotyczne i dążenie do równouprawnień

20.   Jakie były pogromy Żydów na ziemiach Pruskich?

a.      Nie było pogromów.

21.   Udział Żydów w powstaniu listopadowym?

29                                 listopada 1830 – 21 października 1831

a.      Tłukli się, ale statusy organiczne, zero wojsk, i rządów

22.   Udział Żydów w powstaniu styczniowym?

22 stycznia 1863

23.   Dla Kogo i przez kogo była pisana gazeta Izraelita?

a.      Po powstaniu styczniowym ośrodkiem propagowania programu asymilacji i laicyzacji kultury żydowskiej stał się „Izraelita” – tygodnik społeczny, literacki i naukowy, wydawany w Warszawie 1867

24.   Czym był sztetl i gdzie występował (miasteczko, tradycja i religia)

a.      Z jidysz Miasteczko żydowskie – większość ludności pochodzenia żydowskiego.

25.   Jak stanowiono prawo w sztetlach?

a.      Tora i Talmud

26.   Co to jest antysemityzm i gdzie występował?

a.      Wszędzie i wszelkie działania przeciwko wszystkiemu co jest związane z Żydami.

27.   Aktywność polityczna Żydów na ziemiach Polskich przed 1WŚ?

a.      Ogólnożydowski związek Robotniczy (Bund) – samoobrona

b.      Koła bojowe samoobrony robotniczej – wojna z japonią

c.      Organizacja Bojowa PPS (polska partia socjalistyczna) – inicjowała walki i demonstracje podczas rewolucji 1905

28.   Czym jest współczesny antysemityzm?

29.   Jak wyglądał antysemityzm w Polsce po 1WŚ

a.      Narodowa Demokracja (Endecja)

b.      Księża katoliccy

c.      Pogromy

30.   Jakie znamy pogromy z tamtych czasów?

a.      Białostocki  88,000 w ciągu 3 dni

31.   Kim był Teodor Herzl?

a.      Austriacki (węgierski) dziennikarz, syjonista, oskarżony o prace dla niemiec, państwo w palestynie, kolonizacja palestyny

32.   Jakie były migracje Żydów Europejskich przed 1WŚ?

a.      Zamorska (USA)

b.      Wewnątrzeuropejska (głównie do stolic) Galicja – tylko w Austrii, Wiedeń 50 lat 100tys

c.      Alije

33.   Stosunek Żydów podczas walk polsko-ukraińskich w Galicji Wschodniej?

a.      Milicyjne,

34.   Co to jest Żydokomuna i gdzie występowała? (wojna polsko-bolszewicka)

Żydokomuna – określenie przypisujące Żydom główną rolę w stworzeniu i spopularyzowaniu ideologii komunizmu, który miał im przynieść panowanie nad światem.

W Białymstoku – przy poparciu miejscowych Polaków, Białorusinów i Żydów – komuniści utworzyli Tymczasowy Komitet Rewolucyjny, który zapowiedział utworzenie polskiej republiki radzieckiej, w której jidysz miał być jednym z języków urzędowych

35.   Jak wyglądała struktura rozmieszczenia Żydów w PL w okresie międzywojennym?

a.      Na wschodzie najwięcej na zachodzie mniej, głównie miasta

36.   Dokąd migrowali Żydzi w okresie międzywojennym?

a.      USA, Palestyna, Argentyna, Europa zachodnia

37.   Czy Żydzi brali udział w obronie Polski we wrześniu 1939? Jeżeli nie to dlaczego?

a.      Straż Obywatelska – porządek w mieście

b.      Żydowski Komitet Obywatelski – pomoc uchodźcom i bezdomnym

38.   Gdzie i skąd byli przesiedlani Żydzi podczas okupacji niemieckiej?

39.   Czym były Judenraty i kto nimi dowodził?

a.      Rady Żydowskie, spisywały ludność żydowską i spełniały zachcianki żydów,

b.      Adam czerniaków :) warszawa

c.      Haim Rumkowski :( łódź

40.   Kto wydał rozkaz ostatecznego rozwiązania kwestii Żydowskiej i jakie były tego skutki?

a.      Reinhard Heydrich, - getta powinny być w miastach z liniami kolejowymi, masowe mordy ludności żydowskich

41.   Wymień 5 gett

a.      Warszawskie, łódzkie, krakowskie, lublińskie, wilnie

42.   Wymień główne centra zagłady żydów

a.      Chełmno, oświęcim, majdanek, treblinjka,

43.   Jak Żydzi zapatrywali się na okupację Sowiecką

a.      Początkowo dobrze a potem nie

44.   Einsatzgruppen – wkraczali i zabijali

45.   Kiedy i dlaczego wybuchło powstanie w geccie warszawskim?

a.      19 kwietnia 1943 16 maja do  - ŻOB

46.   Jak Duńczycy uratowali swoich żydów?

a.      Transport do Szwecji

47.   Jak wyglądało życie żydów w PL po drugiej wojnie światowej       

a.      Centralny Komitet Żydów -1.migracja, 2.odbudowanie 3.asymilacja

48.   Opisz pogrom w Kielcach 1946

a.      Chłopiec 3 dni zniknął

49.   Opisz marzec 68’

a.      Żydzi adios – protesty studentów,

50.   Jaki był związek ZSRR do Żydów

a.      Stalin tępił, Birobidżan, Żydowski Obwód Autonomiczny

51.   Jak wyglądało życie życie w demokratycznej europie po 2WŚ

a.      W niemczech chciano przyjmować żydów, filosemityzm, można było mówić dobrze lub w ogóle, nie rozwiązane kwestie z 2 wojny, wsparcie palestyny i grupówki młodzieżowe

52.   Co to jest kłamstwo oświęcimskie?         

a.      Brak dowodów na holocaust David Irving, brytyjczyk, aresztowany w austrii

53.   Ile żydów przeżyło 2WŚ w PL

a.      250tys

54.   Kiedy powróciło zainteresowanie żydami w Europie

a.      1990

55.   I kiedy upadło to zainteresowanie

a.      2000

56.   Jom kippur

a.      Październik 1973 – odwet za wojnę 6 dniową, koalicja państw arabskich, Egipt i Syria, militarne zwycięstwo izraela

57.   Ustawy norymberskie -

a.      Cześć fladze, czysta krew, obywatelstwo rzeszy

58.   Hagana (Irgun Bet)

Z początku organizacja o charakterze samoobrony, stopniowo rozszerzyła pole działania na akcje odwetowe wobec atakujących gangów arabskich, by przekształcić się w organizację typowo wojskową. Po II wojnie światowej organizowała nielegalną imigrację ocalonych z Holocaustu. W 1948 roku stosowała w swojej działalności również metody terrorystyczne. Po utworzeniu niepodległego państwa Izrael stała się podstawą Sił Obronnych Izraela.

59.   Alija

a.      Pierwsza 1881-1903 pogromy w Rosji

b.      1904-1913

60.   Deklaracja balfoura 2 listopada 1917

a.      List wysłany przez brytyjskiego lorda Balfoura, w celu przekazania informacji o chęci utworzenia Żydowskiej siedziby narodowej w Palestynie.

61.   Numerus clausus

a.      Ograniczenie liczby żydowskich uczniów na uniwerstytetach 1887

62.   Odwilż posewatopolska

a.      Aleksander Car II – skrócenie służby wojsowej z 25 lat do 6 lat (3 lata dla inteligencji), wprowadzono prawo do obrońcy i złagodzono to dla zesłańców